Kierownik: prof. dr hab. Lidia CierpiałkowskaWykonawcy: prof. UAM dr hab. Emilia Soroko, dr Dominika Górska, dr Jarosław Groth, dr Monika Jańczak
Założenia i cel badań. W procesie psychoterapii pacjentów z zaburzeniami osobowości z wiązki A i B wg DSM-5 występują kryzysy, polegające na takim osłabieniu siły przymierza terapeutycznego, które skutkuje przerwaniem relacji terapeutycznej i zaprzestaniem leczenia. Czynniki wpływające na fluktuacje przymierza terapeutycznego, w konsekwencji pojawienie się zjawiska (procesu) zagrożenia przerwania relacji terapeutycznej leżą po stronie pacjentów i psychoterapeutów. Przeprowadzono wiele badań, które pozwoliły wskazać na źródła problemów z utrzymaniem relacji terapeutycznej po stronie pacjentów z zaburzeniami osobowości, natomiast niewiele wiemy o czynnikach występujących po stronie psychoterapeutów. Na pewne przyczyny wskazują badania nad efektywnością psychoterapii, które pośrednio dowodzą istotnych różnic między terapeutami (o tych samych kompetencjach zawodowych), co do ich możliwości utrzymania relacji z „trudnymi” pacjentami. Do tej grupy zalicza się głównie pacjentów z zaburzeniami osobowości oraz osoby ze współwystępującymi zaburzeniami psychicznymi (w tym ZO). W opracowaniach z zakresu psychoterapii podkreśla się, że terapeuci zdolni do „przepracowania” kryzysów w relacji z pacjentem są bardziej skuteczni. Zdolności terapeutów do „przepracowania” kryzysów relacyjnych definiujemy w kategoriach zdolności do mentalizacji (jako cechy i stanu).
Pytania badawcze: 1. Czy występują różnice między psychoterapeutami w zakresie zdolności do mentalizacji (cechy) i jej aktywowania (stanu)? Jakie są właściwości narracji na temat przebiegu sesji w sytuacji załamania się przymierza terapeutycznego i jego naprawy (pacjent pozostaje w terapii), a jakie w sytuacji załamania sojuszu terapeutycznego i przerwania relacji terapeutycznej (pacjent przerywa terapię)?
Grupa badanych. Psychoterapeuci psychodynamiczni (ceryfikat), z podobnym wykształceniem i doświadczeniu terapeutycznym, korzystający z superwizji. Badania mieszane jakościowo –ilościowe: analiza opowieści psychoterapeutów na temat naprawy siły sojuszu terapeutycznego (zakończone sukcesem, pozostaniem pacjenta w leczeniu vs porażką i przerwaniem relacji) i badania kwestionariuszowe.
